Economics and Innovative Technologies

OZIQ-OVQAT VA QISHLOQ XOʻJALIGIGA INVESTITSIYALARNI JALB QILISH SAMARADORLIGINING TAHLILI

2025-03-03T16:18:07+00:00

Maqolada oziq-ovqat va qishloq xoʻjaligiga investitsiyalarni jalb qilish samaradorligi tahlil qilingan. Investitsiyalarga ijtimoiy-iqtisodiy naf keltirishga asoslangan maqsadli qoʻyilmalar va istiqbolda daromad olish bilan bogʻliq operatsiyalarni mujassamlashtiruvchi investitsion jarayon, xamda xarajatlar, jamgʻarish va kapitalni oʻsishini oʻzida mujassamlashtiruvchi kategoriya sifatida taʼriflar berilgan. Shuningdek, Qashqadaryo viloyati agrar sektori investitsion faolligini oshirish boʻyicha taklif va tavsiyalar berilgan.

ПЕНСИЯ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШНИНГ ХОРИЖИЙ ДАВЛАТЛАР ТАЖРИБАЛАРИ

2025-03-03T16:10:40+00:00

Ушбу мақолада Ўзбекистонда пенсия таъминоти тизимини ислоҳ қилиш ва такомиллаштиришнинг ривожланган давлатлар тажрибаларидан фойдаланиш имкониятлари, пенсионерларни ижтимоий кўллаб-қувватлашни янада кучайтириш, Пeнcия жaмғaрмacи дaрoмaдлaри ва харажатларини шaкллaнтириш мexaнизмини зaмoнaвий мoлиявий cиёcaт кoнцeпциялaри acocидa тaкoмиллaштириб бoриш ва соҳада мавжуд муаммолар ва унга таъсир этаётган омиллар тадқиқ этилган.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING JIZZAX VILOYATIDA CHANG‘I TURIZMINI RIVOJLANTIRISH, TURISTIK VA REKREATSION RESURSLARNI IQTISODIY BAHOLASH

2025-03-04T13:45:57+00:00

Mazkur tadqiqot Oʻzbekiston Respublikasi Jizzax viloyatida changʻi turizmini rivojlantirish va turizm-rekreatsion resurslardan foydalanishning iqtisodiy salohiyatini oʻrganishga qaratilgan. Asosiy maqsad – ushbu hududda changʻi turizmi sohasini kengaytirishning iqtisodiy samaradorligi va mintaqaviy foydalarini baholashdan iborat boʻlib, bu mahalliy iqtisodiy oʻsishni kuchaytirish uchun muhim imkoniyat sifatida koʻrilmoqda. Tadqiqotda kesma maʼlumotlar toʻplami asosida iqtisodiy koʻrsatkichlar va turizm faoliyatlari kompleks tahlil yordamida baholanadi. ANOVA usuli orqali changʻi turizmi va boshqa rekreatsion resurslar rivojlanishi bilan bogʻliq iqtisodiy natijalar orasidagi farqlar tahlil qilindi. Natijalar, xususan, mahalliy bandlikning oshishi, infratuzilma rivoji va turizm faoliyatidan tushumlarning koʻpayishi kabi sezilarli iqtisodiy foydalarni koʻrsatdi. Tadqiqot, shuningdek, changʻi turizmi rivoji va mahalliy iqtisodiyotning yaxshilanishi oʻrtasida ijobiy bogʻliqlik mavjudligini aniqladi, bu esa ushbu sohada strategik investitsiyalarni kiritish uzoq muddatda katta foyda keltirishi mumkinligini anglatadi. Xulosalar shuni taʼkidlaydiki, mintaqaning turizm salohiyatini maksimal darajada oshirish uchun moʻljallangan iqtisodiy siyosat va investitsiya strategiyalarining ahamiyati katta. Tadqiqot shuni koʻrsatadiki, Jizzaxda changʻi turizmini rivojlantirish nafaqat iqtisodiy jihatdan maqbul, balki mintaqaning kengroq ijtimoiy-iqtisodiy rivoji uchun ham muhimdir. Ushbu natijalar siyosatchilar, investorlar va Jizzaxning noyob geografik va rekreatsion resurslaridan foydalanmoqchi boʻlgan mahalliy manfaatdor tomonlar uchun katta ahamiyatga ega.

MILLIY TURIZMNI RIVOJLANTIRISH BO‘YICHA QORAQALPOG‘ISTON VA RESPUBLIKAMIZDA INFRATUZILMA HOLATI

2025-03-18T06:17:35+00:00

Ilmiy tadqiqot maqsadi Qoraqolpog‘iston Respublikasi turizm salohiyati ko‘rsatib o‘tilgan. Qoraqolpog‘iston Respublikasi milliy hunarmandchiligini rivojlantirishga qaratilgan takliflar berilgan. Xalqaro va ichki turizmni rivojlantirishga qaratilgan xukumat loyihalari tahlil qilingan bo‘lib, statistik ma’lumotlar bilan taqqoslangan. Milliy hunarmandchilikni rivojlantirish mexanizmlari tahlil qilingan. Eng qulay turlar va resurslarga boy turuzm shakllari misol qilib olingan. Qoraqolpog‘iston Respulikasida loyihalarni qo‘llash bo‘yicha kuchli, kuchsiz, zaif va imkoniyatlari tahlil qilingan.

Bundan tashqari, mahalliy turizm mintaqaning madaniy merosini saqlash va namoyish etishga yordam beradi. Ichki turizmda faol aholi tarixiy diqqatga sazovor joylarni o'rganishga va madaniy tadbirlarga borishga undash orqali jamoalar o'zlarining an'analari haqida xabardorlik va bilimlar olishi mumkin. Bu tarixiy joylarni, an'anaviy hunarmandchilikni va mahalliy xalqlarning urf-odatlarini saqlash bo'yicha sa'y-harakatlarning kuchayishiga olib kelishi mumkin.

ОРГАНИЗАЦИЯ УЧЕТА ДОЛГОСРОЧНЫХ АКТИВОВ, ПРЕДНАЗНАЧЕННЫХ ДЛЯ ПРОДАЖИ И УЧЕТ ЛИКВИДИРОВАННОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

2025-03-03T16:04:17+00:00

На сегодняшний день в Узбекистане в вопросах практического применения МСФО существуют некоторые проблемы. Чтобы найти решение на эти проблемы, мы хотим в данной статье раскрыть сущность МСФО (IFRS) 5 «Внеоборотные активы, предназначенные для продажи, и прекращенная деятельность» и дать некоторые разъяснения организации учета внеоборотных активов, предназначенных для продажи по международным стандартам и составления финансовой отчетности, показав на конкретных примерах их практическое применение.

DАVLАT-XUSUSIY SHERIKCHILIK (DXSH) LOYIHАLАRINI MОLIYАLАSHTIRISH VА ULАRNING IQTISОDIY TАHLILI

2025-03-03T16:07:00+00:00

Ushbu mаqolаdа dаvlаt yoki mаhаlliy hokimiyаt orgаnlаr tomonidаn qo‘llаb quvvаtlаnаdigаn infrаtuzilmа loyihаlаrigа xususiy investorlаrni jаlb qilishdа tа’sir ko‘rsаtuvchi omillаrni o‘rgаnishgа qаrаtilgаn tаdqiqotni tаsvirlаydi. Tаdqiqot Dаvlаt-xususiy sherikchilik loyihаlаrigа (DXSh) аsoslаnаdi, bundа dаvlаt vа xususiy sektor o‘rtаsidаgi iqtisodiy munosаbаtlаr tаhlil qilinаdi. Mаqsаd, infrаtuzilmа loyihаlаridа muvаffаqiyаtli hаmkorlikni tа’minlаydigаn moliyаviy mexаnizmlаrni o‘rgаnishdir.

Ushbu tаtqiqot, huquqiy mexаnizmlаrni tаrtibgа solish, yirik infrаtuzilmа loyihаlаridа xususiy investitsiyаlаr uchun kаttа to‘siq bo‘lib, xizmаt qilishini vа dаvlаt vа xususiy biznes o‘rtаsidаgi hаmkorlikni yаnаdа sаmаrаli tаshkil etish uchun yаngi mexаnizmlаr zаrurligini ko‘rsаtаdi.

БАНК НАЗОРАТИНИНГ ТУРЛАРИ

2025-03-03T15:56:47+00:00

Мақолада “банк назорати” тушунчаси, унинг моҳияти, иқтисодий аҳамияти, халқаро банк назорати, жаҳон тажрибаси, республикамиздаги банк тизими ва назорат қилиш тартиблари баён қилинган. Мақола якунида хулосалар келтирилган.

НОРМАТИВНО-ПРАВОВЫЕ ОСНОВЫ УПРАВЛЕНИЯ ГОСУДАРСТВЕННЫМИ ФИНАНСАМИ В УЗБЕКИСТАНЕ

2025-03-03T16:02:28+00:00

В статье раскрываются нормативно-правовые основы управления общественными финансами в Республике Узбекистан, обобщаются сущность и значение реформ, проводимых правительством Республики Узбекистан в области государственного бюджета. Исследование показало, что в качестве результатов реформ последних лет выступает переход к среднесрочному планированию, внедрение бюджетирования, ориентированного на результат, повышение ответственности государственных органов за использование общественных финансов, повышение роли населения в распределении бюджетных средств, рост транспарентности бюджетных данных и др.

ХИЗМАТ КЎРСАТИШ СОҲАСИДА ХУСУСИЙ ТИЖОРАТ БАНКЛАРИНИНГ ЎРНИ

2025-03-10T12:41:09+00:00

Ушбу мақолада Ўзбекистонда хизмат кўрсатиш соҳасида хусусий тижорат банкларининг ўрни ва ривожланиши таҳлил қилинди. Банк тизимида олиб борилаётган ислоҳотлар, хусусий банкларнинг рақобатбардошлигини ошириш йўллари ҳамда рақамли технологияларни жорий этишнинг иқтисодий самарадорлиги ўрганилди. Шунингдек, банкларнинг хизмат кўрсатиш тармоғига таъсири, молиявий барқарорлиги ва инновацион стратегияларининг аҳамияти таҳлил қилинади. Тадқиқот натижалари асосида хусусий тижорат банкларининг барқарор ривожланиши учун зарур бўлган стратегик йўналишлар таклиф этилди.

THE IMPORTANCE OF DATA SCIENCE IN THE DIGITAL TRANSFORMATION OF THE UZBEKISTAN ECONOMY: EMPIRICAL ANALYSIS AND SCIENTIFIC APPROACHES

2025-03-12T05:26:27+00:00

The digital transformation of economies worldwide has placed data science at the forefront of innovation and efficiency. For Uzbekistan, a country transitioning from a resource-dependent to a knowledge-based economy, the integration of data science is critical to achieving sustainable growth and competitiveness. This study examines the role of data science in Uzbekistan's digital transformation through empirical analysis and scientific approaches. Using a mixed-methods approach, including surveys, interviews, and case studies, the research identifies key barriers and enablers of data science adoption across sectors such as finance, healthcare, and agriculture.

THE USE OF DIGITAL MARKETING TECHNOLOGIES AND PROCESS OF DIGITALIZATION IN GARMENT AND KNITTING ENTERPRISES

2025-03-04T12:36:02+00:00

The current article focuses on the aspects of digital marketing technologies and digitalization process. Moreover, it scrutinizes key elements of digital marketing technologies used in garment and textile enterprises and their benefit to these industries.

INTEGRATION OF NEUROTECHNOLOGIES AND MACHINE LEARNING: A NOVEL METHODOLOGY FOR STATISTICAL ANALYSIS OF BIG DATA STREAMS

2025-03-04T12:47:18+00:00

This paper presents a new method of integrating neurotechnologies and machine learning (ML) for streaming big data statistical analysis. The method combines the flexibility of ML with cognitive modeling to address challenges in real-time processing, multidimensional data, and decision making in situations of uncertainty. The results show dramatic improvements in scalability, precision, and flexibility, with applications in finance, healthcare, and smart cities.

ЛОГИСТИК ЖАРАНЁНЛАРНИ САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШДА INTERNET OF THINGS (IOT) ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИНГ ЎРНИ

2025-03-04T13:28:46+00:00

Мазкур мақолада логистик жараёнларни бошқаришда IoT (Internet of Things — Буюмлар интернети) технологияларидан фойдаланишнинг афзалликлари таҳлил қилинади. IoT технологиялари ёрдамида захирани мониторинг қилиш, юкларни реал вақт режимида кузатиш, логистика жараёнларини оптималлаштириш, IoT технологиялари орқали йиғилган маълумотлар таҳлили асосида тезкор қарорлар қабул қилиш, таъминот занжирини шаффофлигини ошириш имкониятлари ҳақида тадқоқт олиб борилган.

ТАЪЛИМ ХИЗМАТЛАРИНИ ТУРЛАРИ БЎЙИЧА ТАСНИФЛАНИШИ

2025-03-04T12:30:31+00:00

Ушбу мақолада таълим хизматларининг турлари келтирилган ва уларнинг аҳамияти ёртилган. Шунингдек, хориж мамлакатларнинг таълим турлари ўрганилган ютуқ ва камчиликлари таҳлил қилинган. Таълим хизматларининг турлари бўйича такомиллашган таснифлагичи ишлаб чиқилган.

ASSESSING THE IMPACT OF FOREIGN DIRECT INVESTMENT ON UZBEKISTAN'S ECONOMIC DEVELOPMENT: AN EMPIRICAL ANALYSIS (2004–2023)

2025-03-03T16:12:20+00:00

This study aims to empirically examine the short-term and long-term relationships of factors influencing the economic development of the Republic of Uzbekistan. The focus is on analyzing both the positive and negative aspects of foreign direct investment (FDI) in Uzbekistan's economy. To achieve this objective, factors related to the country's economic potential and traditional economy from 2004 to 2023 were selected for analysis. A quantitative research approach was employed, utilizing econometric modeling techniques. Specifically, Ordinary Least Squares (OLS) and Vector Autoregression (VAR) models were applied effectively to time series data. By implementing policy measures in tax incentives and infrastructure development, Uzbekistan can enhance its investment climate, increase FDI inflows, and promote sustainable economic growth.

XITOYDA HUNARMANDCHILIK FAOLIYATINI RIVOJLANTIRISHNI DAVLAT TOMONIDAN QO‘LLAB-QUVVATLASHNING O‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI

2025-03-04T13:48:46+00:00

Ushbu maqolada Xitoyning hunarmandchilik faoliyatini rivojlantirish borasida olib borayotgan siyosati doirasidagi tajribasi tadqiq qilingan bo‘lib, bugungi kunda milliy hunarmandchilik va xalq amaliy san’atining rivojlanishida boshqa xorijiy davlatlar qatorida uning boy tajribasini o‘rganish, ulardan bizning sharoitimiz va mentalitetimizga xos jihatlarni amalda qo‘llash dolzarb masalalardan biri hisoblanadi. Buni hisobga olib, muallif Xitoyning milliy hunarmandchiligi, uning davriy jihatdan rivojlanish xususiyati bilan bog‘liq islohotlar mazmunini ochib berishga harakat qilgan.

XALQARO YUK TASHUVLARІNІ AMALGA OSHІRІSHNІNG JORІY HOLATІ VA RIVOJLANTIRISH YO‘LLARI

2025-03-04T13:51:01+00:00

Trаnsport tіzіmіnіng muhіm koʻrsаtkіchlаrіdаn bіrі dunyo mаmlаkаtlаrіgа chіqіshdа qіsqа yoʻlnі tа’mіnlovchі mаvjud trаnsport tаrmoqlаrіdаn, ulаrnіng geogrаfіk joylаshuvі аfzаllіklаrі hаmdа kommunіkаtsіon іmkonіyаtlаrіdаn oqіlonа foydаlаnіsh hіsoblаnаdі. Yuklаrnі yetkаzіb berіshnі tаshkіl etіshdа yuk joʻnаtuvchіlаr, vosіtаchіlаr, ekspedіtorlаr, yuk tаshuvchіlаr, bojxonа xodіmlаrі, sug’urtа kompаnіyаlаrі vа boshqа tаshkіlot vаkіllаrі murаkkаb oʻzаro munosаbаtlаrgа kіrіshаdіlаr. Bu munosаbаtlаrgа xаlqаro vа mіllіy huquqіy-normаtіv normаlаr, tovаr bozorіdаgі jаrаyonlаr konyunkturаsі, іqtіsodіy-sіyosіy vа іjtіmoіy omіllаr oʻz tа’sіrіnі koʻrsаtаdі. Bundаy beqаror vа trаnsport xіzmаtlаrі bozorіdаgі yuqorі rаqobаt shаroіtlаrіdа trаnsport xіzmаtlаrіnі koʻrsаtіshdа rаtsіonаl yechіmlаr qіdіrіb topіsh, yuk yetkаzіb berіsh tіzіmіnіng trаnsport-texnologіk аsoslаngаnlіgі, tаshuv jаrаyonlаrіnі tаshkіl etіshdа soʻngі rаqаmlі texnologіyаlаrdаn vа metodlаrdаn foydаlаnіsh, аmаldаgі usullаrnі tаkomіllаshtіrіsh hаmdа іstіqbollі tаnsport texnologіyаlаrіnі yаrаtіsh muhіm o‘rіnnі egаllаydі.

АНАЛИЗ ФАКТОРОВ, ВЛИЯЮЩИХ НА ОБЩИЙ ВАЛОВОЙ ВНУТРЕННИЙ ПРОДУКТ ФИНЛЯНДИИ, И ТЕНДЕНЦИИ РАЗВИТИЯ

2025-03-04T13:53:22+00:00

В данной статье рассматривается выявление факторов, влияющих на объем валового внутреннего продукта (ВВП) Финляндии, а также проведение статистического и эконометрического анализа этих факторов. В ходе исследования в качестве факторов, влияющих на объем ВВП страны, были выбраны объем импорта и экспорта товаров и услуг во всех секторах Финляндии, объем валового национального дохода, объем прямых иностранных инвестиций, распределение ВВП на душу населения, общий торговый баланс, объем производства, а также численность населения страны в разрезе соответствующих лет. В результате анализа было установлено, что между объемом валового внутреннего продукта Финляндии и численностью населения, а также распределением ВВП на душу населения существует сильная и прямая взаимосвязь.

ISLOHOTLАRNING ZАMONАVIY SHАROITLАRIDА DАVLАT BYUDJETI DАROMАDLАRINI SHАKLLАNISH TENDENTSIYALАRI

2025-03-17T07:32:08+00:00

Ushbu ilmiy maqolada davlat byudjeti daromadlarining shakllanish xususiyatlari nazariy jihatdan yoritib berilgan. Davlat byudjetining soliqli va soliqsiz daromadlarining shakllanishi dinamik trendlar asosida tahlil qilingan. Makroiqtisodiy barqarorlikka soliqlarning taʼsiri bo‘yicha xulosalar tizimlashtirilgan. Shuningdek, tadqiqot davomida davlat byudjeti daromadlarining tarkibi, ularning o‘sish sur’atlari va iqtisodiy rivojlanishga ta’siri chuqur o‘rganilgan. Soliqlarning iqtisodiy faollik, investitsion muhit va tadbirkorlik subyektlariga ta’siri batafsil tahlil qilinib, muhim natijalarga erishilgan. Olingan xulosalar asosida tegishli tavsiyalar shakllantirilgan.

РАҚАМЛИ ХИЗМАТЛАРНИ БОШҚАРИШДА АХБОРОТ-КОММУНИКАЦИЯ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ ЖАРАЁНЛАРИНИНГ ТАҲЛИЛИ

2025-03-26T09:03:23+00:00

Ушбу мақолада рақамли хизматларни бошқариш жараёнида ахборот-коммуникация технологияларидан (АКТ) фойдаланишнинг назарий ва амалий жиҳатлари таҳлил қилинади. Шунингдек, мавжуд халқаро ва миллий тажрибалар ўрганилиб, Ўзбекистонда АКТдан самарали фойдаланиш бўйича таклифлар ишлаб чиқилган.